Wie Ben Ik? - Koos Boorsma

Van uitgeverij Aspekt mocht ik dit boek lezen en recenseren. Ik wil ze daar hartelijk voor danken.

Subtitel:
De zoektocht van Louis Godschalk
Als Joods kind ondergedoken in Friesland

Waar gaat het boek over? 
Al enkele dagen na het einde van de oorlog, op 8 mei 1945, publiceerde de Minister van Justitie het Besluit Oorlogspleegkinderen. De verantwoordelijkheid voor de Joodse pleegkinderen kwam te liggen bij de Rijkscommissie voor Oorlogspleegkinderen (OPK). Er werden bij deze commissie ongeveer 4000 Joodse kinderen aangemeld, waaronder zo'n 1370 wezen. Een van hen was ik. Mijn leven heb ik te danken aan mensen uit het verzet. Dat het OPK ook door deze mensen werd geleid, is volgens mij niet goed geweest. Zij hadden onvoldoende expertise in huis om de belangen van deze weeskinderen, waar het ging om het vaststellen van hun identiteit, te behartigen. In de commissie waren de Joodse leden in de minderheid, ten gevolge waarvan té vaak door OPK aan de Rechtbank werd geadviseerd de voogdij van de Joodse wezen te laten bij de niet-Joodse gezinnen waar ze in de oorlog ondergedoken waren. Als ik eind 1980 mijn OPK-dossier in bezit krijg, kom ik na bestudering tot de conclusie dat de vaststelling van mijn identiteit op een onzorgvuldige, misschien wel gemakzuchtige wijze is gedaan. Alleen op basis van het fotootje (1946) op de voorzijde van dit boek. Deze werd vergeleken met een aantal familiefoto's uit de periode 1920-1940.

Op 30 april 1946 schrijft het OPK aan mijn pleegouders: "Uw pleegkind Gerrit is geïdentificeerd. Zijn werkelijke naam is Louis Godschalk. Louis werd door zijn ouders Loekie genoemd. De foto van Gerrit retourneer ik, alle drie [de] dames hebben hun neefje Louis Godschalk herkend."

Op basis hiervan besluit De Arrondissementsrechtbank te Amsterdam op 22 juli 1948: Overwegende, dat de Rechtbank in dit geval de Joodse indicatie niet voldoende sterk acht, om overplaatsing van de minderjarige naar een Joodse omgeving te rechtvaardigen; Overwegende, dat de Rechtbank zich derhalve kan verenigen met het voorstel der Commissie inzake de voogdij; BESCHIKKENDE: Benoemt tot voogd over de minderjarige voornoemd; Feike Rienstra, wonende te Munnekeburen 177.

In de huidige tijd zou bovenstaande procedure van identificatie volstrekt onvoldoende en ongeloofwaardig zijn. Dit is de ene kant van mijn levensverhaal, de andere is het zoeken naar wat het voor mij betekent om Jood te zijn. Als u het boek gelezen hebt begrijpt u waarom de schrijver Koos Boorsma, de titel Wie ben ik? gekozen heeft.

Bron: bol.com.

Omslagontwerp:
Mark Heuveling en Snezhina Uzunova

Binnenwerk:
Paul Timmerman

Jaar van verschijnen:
2018

EAN:
9789463383769

Bindwijze:
Paperback

Aantal pagina's:
218

Genre:
Geschiedenis en maatschappij

Verfilmd?
Het boek is (nog) niet verfilmd.

Prijs:
€18,95

Wat vind je van het boek? 
Bij het zien van de schitterende cover van Wie ben ik? van Koos Boorsma wil je weten wie het jongetje is dat je zo verbaasd aan staat te kijken. Aan de kleding en het speelgoedhondje kan je zien dat de foto lang geleden is gemaakt. De titel maakt nieuwsgierig. Je wilt weten wie Louis Godschalk is en hoe hij in Friesland is gekomen, hoe hij het daar vond.
Wie ben ik? van Koos Boorsma vertelt het verhaal van Louis Godschalk, het is ook vanuit hem geschreven, hoe hij als peuter bij een Friese familie kwam om daar onder te duiken, hoe hij de oorlog heeft weten te overleven. Hoe er later 'verkeerde' en onbegrijpelijke beslingen zijn genomen door het OPK door niet aan het kind te denken, maar meer aan wat toen de gedachte was van wat toen goed was, zonder na te denken over de gevolgen van het Joodse kind, wat dat voor gevolgen kan hebben.
Louis vertelt je wanneer hij ontdekte dat zijn ouders niet zijn ouders waren en ontdekte hoe hij echt heet. Hoe dat zijn leven uiteindelijk heeft beïnvloedt, wat dat met hem deed. Hij vertelt je ook hoe zijn jeugd en zijn leven tot nu toe heeft ervaren, wat hij allemaal heeft gedaan en wie hem aanzette om het Joodse geloof te leven zoals hij nu leeft. Hij doet dat op een vertellende manier, waardoor je het idee hebt dat hij tegenover je zit en zijn levensverhaal vertelt.
Al snel begrijp je de titel van het boek en kom je tot de conclusie dat de titel het boek dekt, want daar draait het allemaal om. Wie is hij? Waar komt hij oorspronkelijk vandaan? Wie zijn zijn echte ouders? Wat is er met zijn familie gebeurd? Zijn er nog overlevenden van zijn familie? Hoe is bij de pleegfamilie gekomen? Vragen die vele 'vergeten kinderen' als Louis Godschalk met zich meedragen. De een zal op alle of een gedeelte van de vragen antwoorden krijgen, terwijl anderen nooit antwoorden op die vragen zullen krijgen. Het laat zien wat dat met iemand kan doen als hij erachter komt dat hij niet is wie is hij altijd dacht te zijn wie hij was.
Het is niet alleen maar kommer en kwel, hij kent gelukkig ook vele hoogtepunten in zijn leven waar hij ook uitgebreid over vertelt. Je ziet hem groeien naar de man die hij nu is. De auteur vertelt liefdevol over zijn pleegmoeder, zijn vrouw, zijn kinderen en kleinkinderen. Je voelt de liefde voor hen, je voelt de dankbaarheid voor zijn redders, maar ook de liefde voor zijn ouders en grootouders ondanks dat hij de laatsten niet bewust heeft gekend. Je komt ook meer te weten over het Joodse geloof en het leven in Israël. De foto's maken het boek compleet.
Kortom; Wie ben ik? van Koos Boorsma is een aangrijpend, verbazingwekkend verhaal van een Joodse peuter die bij een Fries gezin ondergedoken zat en hoe zijn leven verder liep tot op heden. Een leven dat anders had kunnen lopen als zijn ouders niet een onmogelijke beslissing hadden genomen en weer later als de OPK anders had beslist destijds.

Voldeed het boek aan je verwachtingen?
Ja, dat deed het boek.

Wat vind je van de cover? 
Die is schitterend.

Wat vind je van de titel van het boek? 
Die is erg goed gekozen, want daar draait het boek om.
Ik zit alleen nu wel met de tune van het gelijknamige programma uit de jaren '90 in mijjn hoofd terwijl dat er totaal niets mee te maken heeft.

Wat vind je van de schrijfstijl? 
Het verhaal is op een vertellende manier geschreven. Je hebt het gevoel dat Louis tegenover je zit en zijn levensverhaal aan jou vertelt, maar dan wel op een prettinge manier.

Hoe origineel is het verhaal?
Heel erg origineel, want het is het verhaal van Louis zoals hij het allemaal heeft ervaren.

Wat vind je van de opbouw van het verhaal?
Die is goed. Het verhaal is chronologisch geschreven waarbij er geregeld vooruit of teruggeblikt wordt als het erom vraagt.

Zat je direct in het verhaal?
Ja, ik zat er direct in.

Weet dit boek je aandacht vast te houden?
Ja, dat weet het boek zeker. Je wilt weten hoe het verder gaat, wat voor 'fouten' er indertijd zijn gemaakt en of de pleegvader uiteindelijk nog veranderd.

Is het verhaal geloofwaardig?
Ja, het verhaal is geloofwaardig. Bepaalde dingen kwamen mij bekend voor omdat ik er ook al over had gelezen in andere boeken zoals bijvoorbeeld dat Joden werden opgesloten in een schouwburg en dat jonge kinderen eerst werden overgebracht naar de creche ertegenover.

Welke persoon vond je het leukst en waarom? 
De pleegmoeder, omdat zij een warm mens was en lef had om haar pleegkind op te vangen met gevaar voor eigen leven.

En aan wie had je een hekel en waarom? 
De pleegvader, maar kan niet zeggen waarom, want dan zou ik teveel verraden.

Zou je bevriend kunnen zijn met de hoofdpersoon?
Ja, dat denk ik wel.

Wat vond je van de locaties in het boek? 
Amsterdam en Sneek zijn mooie steden en de andere plaatsen lijken mij ook mooi.

Heeft de auteur je kunnen raken?
Ja, dat heeft hij en dan met name op het moment dat Louis erachter komt dat hij niet is wie hij dacht te zijn wie hij was en wat dat met hem deed. Maar ook hoe het OPK is omgegaan met de gegevens van de kinderen die ondergedoken zaten en met de kinderen zelf, heeft me geraakt.

Mooie quote in het boek: 
Je bent niet alleen, je hoort bij de groep.

Zou je het boek aanraden? 
Ik kan iedereen het boek aanraden.

Voor welke doelgroep zou dit boek geschikt kunnen zijn?
Voor een ieder die meer wil weten over de 'vergeten' kinderen uit de oorlog.

Hoeveel sterren geef je het boek? 
5 sterren.

Ga je het boek nog een keer lezen? 
Misschien.

Ga je het boek houden of geef je het weg? 
Het boek mag terug in de boekenkast.

Houdt 't boek je nog lang bezig nadat je het uit had?
Dit boek gaat me nog wel even bezig houden denk ik.

Ga je vaker een boek van deze auteur lezen? 
Misschien wel, hangt van het boek af.

Leuk weetje over het boek:
Het boek is ook in het Engels te verkrijgen bij Amazon: Who am I?

Website van de uitgever:
Uitgeverij Aspekt