De Grote Oorlog

Van Uitgeverij Aspekt mocht ik dit boek recenseren. Ik wil ze daar hartelijk voor danken.

Subtitel:

Kroniek 1914-1918 43

Essays over de Eerste Wereldoorlog

Waar gaat het boek over? 

De Grote Oorlog Kroniek 1914-1918 is dé serie in Nederland en Vlaanderen met als onderwerp de geschiedschrijving van en reflectie over de Eerste Wereldoorlog. De delen van deze serie verschijnen met grote regelmaat, in principe elk halfjaar. Dat wordt mogelijk gemaakt door de samenwerking tussen Uitgeverij Aspekt en de Stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog (SSEW). Deze Kroniek bevat negen op zichzelf staande essays, geschreven door een mooie mix van Vlaamse en Nederlandse historici. In de bijdragen van Rian van Meteren, Pieter Jan Verstraete en Freddy Vandenbroucke kunt u lezen hoe diep deze oorlog in het persoonlijk leven van ieders hoofdpersoon heeft ingegrepen. De Eerste Wereldoorlog is aan ons land weliswaar voorbij gegaan, maar heeft wel degelijk zijn sporen hier achtergelaten. De door Tom Sas ingezonden mobilisatiebrieven van een Friese militair geven daar duidelijk blijk van. En Jan Willem van Borselen en Evelyn de Roodt vullen met hun bijdrage over de Nederlandse Spoorwegen tijdens 1914-1918 een tot nu toe blanco gebleven deel van onze vaderlandse geschiedenis in. Johan Van Duijse schrijft over een moreel dilemma, dat ook nu nog stevige discussies oproept: de doodstraf voor een Franse militair die weigerde te schieten op een vriend die onder zijn ogen deserteerde. In het laatste fase van de oorlog schoten de Amerikanen te hulp, wat uiteindelijk de doorslag gaf voor de geallieerden. Vele Amerikanen lieten daarbij het leven. Eric Wils schrijft over de pelgrimages van Amerikaanse vrouwen naar de graven van hun zonen en mannen, al kort na de oorlog. Hein Klemann en Marcel van Guldener wijden hun beschouwingen aan twee onderwerpen die na het beëindigen van de oorlog van grote betekenis bleken: de Duits-Nederlandse economische vervlechting ten gevolge van de oorlog in de jaren 1918-1925 en de twistpunten tussen Frankrijk en Duitsland om eeuwenoude gebieden tijdens de vredesonderhandelingen in Parijs.

Bron: bol.

Omslagontwerp:

Mark Heuveling

Binnenwerk:

Paul Timmerman

Jaar van verschijnen:

2021

EAN:

9789464248487

Bindwijze:

Paperback

Aantal pagina's:

267

Genre:

Oorlog

Wat vind je van het boek? 

Bij het zien van de mooie cover van De Grote Oorlog, weet je meteen wat voor soort boek je gaat lezen en van welke serie dit deel is. Je hoopt dat de twee mannen, die vermoeid ogen, uiteindelijk heelhuids thuis zijn gekomen bij hun geliefden en hun familie. Je hoopt ook dat de man aan de telefoon zijn vrouw aan de lijn heeft, zodat hij er weer even tegen kan, mits de vrouw geen slecht nieuws te vertellen heeft. De foto's in het boek maken het boek compleet.

De Grote Oorlog is het 43e deel in de kroniekenserie 1914-1918. Net zoals de vorige delen, staat ook dit deel vol met essays over de Eerste Wereldoorlog. Diverse auteurs hebben de pen, de typemachine en het toetsenbord ter hand genomen om een essay voor deze bundel te schrijven. Ieder van hen heeft een onderwerp ter hand genomen, één iemand is zelfs in haar familiegeschiedenis gedoken, wat een interessant verhaal is geworden. Ze vertelt ook, omdat ze daar niet omheen kon, over de Oostenrijks-Hongaarse aandeel tijdens de Eerste Wereldoorlog, waardoor het verhaal compleer is. Het zijn essays die niet of nauwelijks bekend zijn, vergeten essays, zoals over de rol van de spoorwegen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Veel Amerikanen zullen daarentegen een essay herkennen, omdat ze erover hebben gehoord in hun familie. Ook worden de twistpunten tussen twee landen duidelijk. Het laatste essay is een voorloper op een boek dat waarschijnlijk op mijn verjaardag dit jaar uitkomt. De auteur is druk bezig met het verhaal van een Friese militair. Zo staan er meer essays in die interessant zijn om te lezen.

Net zoals in de vorige delen, zijn de essays in dit deel van De Grote Oorlog los te lezen. Je kunt zelf bepalen met welke essay je begint, welke essay je daarna leest en met welke essay je eindigt. Sowieso hoef je deze boekenserie niet op volgorde te lezen, je kunt de serie in willekeurige volgorde lezen.

Zoals je mag verwachten van deze boekenserie, is het ook in dit deel van De Grote Oorlog duidelijk dat de auteurs veel onderzoek hebben gedaan voor hun essays, dat ze niet zomaar wat hebben opgeschreven. Het is mooi dat de auteur van de laatste essay in dit deel zijn stappen vertelt over zijn onderzoek naar een Friese militair. Het zijn de stappen die hij heeft gezet voor het boek dat, als het meezit, op 24 mei van dit jaar uitkomt. Meteen in het begin van het essay word je nieuwsgierig naar het verloop van het onderzoek, of de auteur achter het hele verhaal van de militair komt  en wil het boek, als het uit is, lezen. 

Het essay over de rol van de spoorwegen tijdens de Eerste Wereldoorlog laat goed zien hoe moeilijk het voor Nederland is geweest om neutraal te blijven. Het essay laat goed zien dat er grijze gebieden zijn, dat zowel de werknemers als de bazen van de spoorwegen niet altijd een keus hadden voor hetgeen er speelde. Het essay geeft ook een mooi tijdsbeeld weer, zoals hoe men indertijd reisde. Je moet deze essay, net als al de andere essays, in het tijdsbeeld plaatsen, dat wat indertijd normaal was, nu ondenkbaar is, zoals bijvoorbeeld dat treinen indertijd op kolen reden.

Het essay laat goed zien hoe moeilijk het was om voor iedereen onderdak te vinden en dat reizen per spoor tijdens en rond oorlogstijd niet altijd even makkelijk was, dat het een drukte van jewelste was en dat je blij mocht zijn als je nog dezelfde dag op de plaats van bestemming kwam.

Het essay over de twistpunten tussen Frankrijk en Duitsland maakt de twistpunten tussen deze twee landen goed duidelijk. Door de uitleg van de auteur begrijp je beter wat er indertijd speelde en waarom dat van betekenis was voor de volgende oorlog. Het essay geeft goed weer dat er meer wereldleiders zich ermee bemoeiden, aan welke kant ze stonden, waarom en welke belangen ze daarbij hadden.

Veel Amerikanen zullen het essay over de Gold Star Mothers kennen, omdat ze zelf een Gold Star Mother in hun familie hebben. Het is een indrukwekkend essay. Je vindt het, ondanks dat het veel kostte, jammer dat het alleen voor de moeders en weduwen van de omgekomenen tijdens de Eerste Wereldoorlog was en dat het niet meer gold voor andere moeders en vrouwen die hun zonen en mannen in de oorlogen daarna zijn omgekomen. Tegelijkertijd begrijp je het ook wel, omdat het duur is en veel organisatie vergt. Anderzijds zou het mooi zijn als men daar een speciaal potje voor maakt. Uiteraard geldt dat ook voor alle moeders en vrouwen uit andere landen die hun geliefde zoons en mannen hebben verloren tijdens de oorlogen en elders op de wereld hun laatste rustplaats hebben. De getuigenverslagen, zoals van generaal Pershing, is een mooie aanvulling.

Het is schokkend te lezen over een man die niet op zijn beste maat schoot en wat de gevolgen waren. Tijdens het lezen vraag je je af wat jezelf gedaan zou hebben als je die man was geweest. Het essay laat zien hoe diep deze oorlog heeft ingegrepen in het persoonlijk leven van de hoofdpersoon.

Dit zijn maar een paar uitgelichte essays, maar er staan meer essays in, zoals over Poolse stad die tijdens de Tweede Wereldoorlog een andere naam had en later weer terug is gedraaid om terechte redenen. Er staat ook een essay in over een priester uit Boeschepe. Het genoemde boek wil je lezen. Een van de essays laat zien dat er niet alleen met granaten werd gegooid, maar ook met iets waar je nooit op gekomen zou zijn. Ook de andere essays zijn interessant en indrukwekkend om te lezen. Het is heel goed dat de auteurs ook kritisch durven te zijn, zoals een auteur die iets opmerkelijk vindt aan een verklaring. Je gaat dat stukje nog een keer lezen en gaat erover nadenken.

Kortom, De Grote Oorlog is een indrukwekkende bundel met essays over de Eerste Wereldoorlog. Het zijn voornamelijk onbekende of vergeten essays waarbij je een goed beeld krijgt van de Grote Oorlog.

Het boek is onder andere te koop bij bol.

Voldeed het boek aan je verwachtingen?

Ja, het boek voldeed aan mijn verwachtingen.

Wat vind je van de cover? 

Het is een mooie cover die bij het boek past. Je weet meteen van welke serie dit deel is.

Wat vind je van de titel van het boek? 

De titel is erg goed gekozen, want daar draait het om in dit boek.

Wat vind je van de subtitels van het boek? 

Die zijn erg goed gekozen, je weet meteen over welke periode het boek gaat.

Wat vind je van de schrijfstijl? 

De essays zijn over het algemeen op een vlotte en informerende manier geschreven, waardoor de essays vlot weglezen.

Wat vind je van de opbouw van de essays?

De essays zijn stuk voor stuk goed opgebouwd.

Zat je direct in de essays?

Ja, ik zat direct in de essays.

Weet dit boek je aandacht vast te houden?

Ja, het boek weet je aandacht vast te houden.

Zou je in de tijd dat het boek zich afspeelt kunnen leven?

Ja, dat zou ik wel kunnen, ook al zou ik een hard bestaan hebben geleid.

Hebben de auteurs je kunnen raken?

Ja, de auteurs hebben me weten te raken met hun essays, zoals bijvoorbeeld het medeleven van koningin Wilhelmina voor haar burgers. Het essay over de Amerikaanse moeders en weduwen heeft me ook geraakt en zo zijn er meer stukjes in essays dat me geraakt heeft.

Zou je het boek aanraden? 

Ik kan iedereen het boek aanraden.

Voor welke doelgroep zou dit boek geschikt kunnen zijn?

Voor eenieder die geinteresseerd is in verhalen over de Eerste Wereldoorlog.

Hoeveel sterren geef je het boek? 

5 sterren.

Ga je het boek nog een keer lezen? 

Misschien.

Ga je het volgende deel ook lezen?

Ja, die ga ik ook lezen.

Ga je het boek houden of geef je het weg? 

Ik ga het boek houden.

Houdt het boek je nog lang bezig nadat je het uit had?

Ik denk wel dat bepaalde stukjes in het boek me (onbewust) nog even bezig blijft houden.

Website van de uitgever:

Uitgeverij Aspekt